Skąd się bierze ból pleców?

Dolegliwości bólowe dolnej części pleców (LBP – low back pain) to problem dotyczący ok. 90% populacji ludzkiej.
Oczywisty wpływ na zasięg tej przypadłości ma nasz siedzący tryb życia i stres, ale dotykała ona ludzi od zarania dziejów. Pierwsze wzmianki o metodach leczenia „kontuzji grzbietu” znaleziono w papirusie Edwina Smitha liczącym 3500 lat.

Teorii na temat przyczyn bólu okolicy lędźwiowej jest sporo.
o Na początku XX w. popularna była hipoteza bólu rzutowanego ze stawu krzyżowo – biodrowego oraz zapalenia struktur nerwowych.
o W latach 1920-1930 przyczyn szukano w „histerii” oraz „reumatyzmie mięśniowym” – fibromialgii.
o Do schyłku lat pięćdziesiątych „modnym” winowajcą LBP był skurcz mięśnia czworobocznego lędźwi.
o W latach 1930 – 1990 królowała teoria chorób krążka międzykręgowego (przepuklina, degeneracja).
o Począwszy od lat 90 obwiniano niedomogę mięśnia poprzecznego brzucha.
o Po roku 2000 na arenę głównych przyczyn LBP wkroczyły zaniki mięśnia wielodzielnego
o Ostania dekada to era stabilizacji centrum, czyli lędźwiowo – miednicznego rejonu ciała (popularny zwrot „core”).

Teorie te, są istotnymi krokami w próbach rozwikłania tajemnicy przyczyn dolegliwości bólowych grzbietu, ale w 85% źródła LBP są nadal niejasne. Naukowcy cały czas poszukują wytłumaczenia przyczyn i skutecznych metod leczenia zespołów bólowych pleców.

Ostanie lata to czas wzmożonych badań nad strukturą i właściwościami powięzi. Okazuje się, że w powstawaniu dolegliwości bólowych dolnych pleców może mieć udział powięź piersiowo – lędźwiowa.
Jest ona bardzo wrażliwa na bodźce – zawiera ponad 10 razy więcej receptorów nerwowych niż tkanka mięśniowa. Rozciąga się od okolicy szyjno – piersiowej (głębokiej powięzi szyjnej) do kości krzyżowej i talerzy kości biodrowych, łącząc się po drodze z wyrostkami kręgów lędźwiowych, więzadłami kręgosłupa i żebrami.
Powięź piersiowo – lędźwiowa jest strukturą wielowarstwową, otacza i łączy wiele elementów związanych z mechanizmem powstawania LBP, m.in. mięśnie poprzeczne i skośne brzucha, czworoboczny lędźwi, prostowniki grzbietu, wielodzielny oraz przeponę. Zobacz: Po co nam mięśnie brzucha?
W badaniach wykazano, że u pacjentów cierpiących na dolegliwości bólowe dolnych pleców, powięź piersiowo – lędźwiowa jest znacznie grubsza, sztywniejsza i ma dużo mniejszy zakres ruchu ślizgowego, niż w grupie zdrowych osób.

Okazuje się, że przywrócenie prawidłowej elastyczności i ślizgu powięzi (separacji jej poszczególnych warstw) może być bardzo przydatne w niwelowaniu LBP. Dużo korzyści mogą przynieść manualne techniki mięśniowo – powięziowe oraz ukierunkowany trening ze specyficznymi elementami aktywującymi tkankę powięziową. Ten ostatni jest także świetnym środkiem profilaktycznym.

Zobacz też: Trening Powięziowy

Tekst Agata Komorowska
Foto Katarzyna Wojniak
Na zdjęciu Magda Nocuń